Macko Eugen's most read articles

Esperantistoj ne bezonas esti humilaj, se ili rimarkas la realecon. Kelkaj faktoj por subteni tiun sintenon, deighite en la senso, post la eldiro de H. Tonkin en la 100a UK en Lillo: Esperantistoj estas la veraj internaciaj realistoj, la naciaj shtatoj defendas nur siajn proprajn interesojn. 1.- La mondo globalizas. Sendepende de tio chu iu volas tion au ne. Tio signifas internaciighon. Esperanto trovighas en tiu procezo, ekde sia ekzisto. Pro tio ghi estis farita…

Tri aktualaj trajtoj de Esperanto, kiel tri necesa trajto de la nuntempa internacia komunikado Prelego en septembro 2011 che IUK Klerigejo de AIS-SanMarino en Karlovo/Bulgario 1- La dialog-kultura 2- La soci-psikologia 3- La demokrat-politika Kial gravas tiuj tri trajtoj por internacia komunikado? 1) La dialogo de la kulturoj estigxis necesa maniero de la internaciaj rilatoj en nia estanteco. Preskaux cxiu volas dialogi, nur malmultaj konf…

Normal 0 21 Akademiaj verkoj pri Esperanto Komento de Eugen Macko, al la artikolo en „Libera Folio“ de 2015-07-18 „Kial Esperanto gajnis la batalon kontraŭ aliaj internaciaj lingvoj kaj perdis la militon kontraŭ la angla? Tiun demandon provas respondi Roberto Garvía en sia ĵus aperinta akademia verko “Esperanto and Its Rivals. The Struggle for an International Language” (Esperanto kaj ĝiaj rivaloj, la lukto por internacia lingvo).“ Estas tre afable, ke la hisp…

Prelego de Eugeno Macko, 2016.11.17 en “Eine Welthaus” che Esperanto Klubo Munkeno. Kion povus lerni la Europa Unio el la historio de la multpopola shtato de la Habsburgmonarhio. Interdisciplina pritrakto la problemon, el la interpopola sfero , inter filozofio, historio, politiko, sociologio kaj solcipsikologio. V. parto de la prelegvico: Historifilozofiaj konsideroj el 4 prelegoj kaj estontrigardo al Europa Unio. 1.- Kion ni povas lerni el la historio? Kio…

Chu komencighas nova epoko? Ekde la historia konscio chiam pli gheneraligis, chiu generacio inklinas rigardi la tempon en kiu ghi vivas tre grava. Precipe che shanghoj de jarcentoj, ech che jarmiloj, la formallogike pensanta homo, volas ordigi la tempon, por kapti la trarigardon. Tamen ni ne forgesu, post chiu redukto al homa kapableco, ke la reala tempo okazas tutamplekse kaj sendepende ankau de niaj ordigoj. La elekto de Obama kiel Usona prezidanto estis la pinto de evoluo de demokrati…

Az eszperantisták politikai véleménykifejezésének szükségletessége Az „aradi vértanúkat“ hazaárulás vádjával kivégezték. Az „ártatlan“ bírók meg hóhérok, csak teljesítettek, nem tehettek semmit ellene, mert ez így volt megírva a klasszikus törvényben. Ez az „ártatlanság“ a történelemben többször is megismétlödött. Különbözö beállítottságú államok használták a „hazaárulást“ legnagyobb politikai bünnek. Valamelyik nap kinyitottam a „Kosuth Rádiót“, hát mit hallok, nem akartam hi…

Pensoj/Gedanken/Gondolatok : al superpasho de la klasiko / zur Überwindung der Klassik / a klasszika átlépéséhez Kristnasko estas grava festo de kristanoj. La amo staras en la centro. Tio estas ankau por aliaj religioj grava faktoro. La dio de la kristanoj estas ama. Sed tio ne estas renversebla, kiu devenas el la ne-dialektiko. Ne la amo estas dio. La amo estas la naturo de la kreajho. Ghia kreanto estas Dio. Sen amo, ne ekziztas naturo, ne ekzistas kreajho. Nur pro tio e…

Prelego de Eugeno Macko, en la Mukena Esperantoklubo kaj che la AIS sesio en San Marino jare 2001. La Socipsike saniga efiko de Esperanto kaj la esperantdialogika metodo terapii kaj evoluigi la la internacian konscion . Gxenerale ne estas malfacile observi la fenomenon ke: Pri kutimaj kriterioj individue normalaj homoj, povas en iu grupo tute frenezigxi. Tio estas trovebla ekzemple, cxe junulaj bandoj, diversaj asocioj, ecx popoloj kaj nacioj. Ne devas esti jus milito,…

Prelego, pri klariga enkonduko de mia doktorlaboro „dialogiko je la fino de dialektiko“ (tradukita el la germana al esperanto). 2002 en San Marino, cxe la sesio de la Akademio Internacia de la Sciencoj. Por sincera dialogo necesas distingi inter dialektiko kaj dialogiko Kio estas dialogo? Gxenerale oni komprenas cxiun paroladon inter du homoj kiel dialogo. Sed cxu estas cxiu parolado inter du homoj dialogo? Cxu estas ankau kverelparoladoj dialogoj? Ver…

EDE politika movado en la EU por INTERNACIA DEMOKRATIO Artikolo aperis en la „Libera Folio“ 2009-07-06 Politiko estas plej ĝenerala agado evoluigi bonfarton en la socio. Nuntempe socia evoluo eblas nur demokratie. Al socia bonfarto apartenas lingva demokratio. Pro tio agas EDE (Europo Demokratio Esperanto) politike. Esperanto jam montriĝis plenkapabla lingvo, ĉiuflanke en la uzado, nun necesas diskonigi tiun fakton ke ĝi povas solvi la aktualan problemon de lingva demokratio en…

Das Schisma des politischen Denkens in Europa Vortrag von Eugen Macko in "Eine Welthaus" München, am 3.4.2013 vimeo.com/63412287 Vortrag von Eugen Macko vom Donnerstag den 3. April 2013 im Eine-Welt-Haus, München ... 1.- Die Welt hat sich seit Aristoteles viel verändert, aber die allgemeine Denkweise ist seit seiner Zeit überwiegend geblieben. Bis die von der Philosophie sich getrennte Wissenschaften, die Denkmethode bestimmt von der eigenen Sache verfolgten,…

Vortrag von Eugen Macko am 20.04.2017. im "Eine Welthaus", veranstaltet vom Esperanto Klub München Wie sich in dem Fall der CEU (Central European University) beispielhaft zeigt, dass Realdialogik ist in der Demokratie notwendig ist. Idealismus führt nicht zu lösbaren Ergebnissen der Probleme. Das haben wir schon öfters in der Geschichte erfahren (z.B. Nationalismus, Kommunismus). Lernen wir aus diesem, um die selber Fehler nic…

István Nemere: History of Hungary Volume 1 Foreword by Eugen Macko Historic objectivity? At universities endeavours are made to pursue authentic historical sciences as far as possible, or rather to attain a certain objectivity. This has been especially important since the natural sciences and technology have complied with exact criteria, consistently exercising a universal effect. However, this requirement, which first arose in the Renaissance and has persisted to the pres…

Normal 0 21 Kio ne estas dialogiko kaj kio ghi estas: Dialogiko ne estas dialektiko, kun kio ghi estas ofte sammetita. Dialektiko volas persvadi la alian pri la propra vero. Dialogiko serchas komunan solvon. La diferenco inter dialogiko kaj dialektiko estas, kiel inter vivo kaj morto. Ankau morto apartenas al vivo, sed tamen ne estas la samo. Dialogiko estas nova pensado, en la rilato al klasike idealisma pensado. La novo komencigha…

Enkondukaj vortoj de Eugeno Macko al la trilogio de István Nemere “Historio de Hungario” Enkonduko al unua parto Ĉu historia objektiveco? En universitatoj oni provas kulturi laŭeble aŭtentajn his­to­ri­sciencojn, t.e. atingi certan objektivecon. Tio fariĝis aparte grava, post kiam la natursciencoj kaj tekniko konformas al ekzaktaj kriterioj, disvolvante universalan efikon. Sed al ĉi tiu, en la re­­­nesanco komenciĝinta kaj ĝis la hodiaŭa tago daŭranta postulo en la spiritaj…

Enkondukprelego por pludiskuti en la Munkena Esperantoklubo de Eugeno Macko, je la 22an de oktobro 2015 La Interefiko de demokratioj kaj ilia minaco La hungaran demokration savis, en la Europa Unio aperinta internacia demokratio. En limoj shlositaj demokratioj portas en si mem la dangheron de inversigho, au resti nur nacia demokratio, kiu apartigas ghin de la necesa pluevoluo. Sed al la demokratio, au sia europeca deveno, ekde ghia oldgreka ekshajno, apartenas la…

Socipsika paranojeco. Respondletero al S-ro Andreas Kuenzli. Estimata S-ro Kuenzli, vi tushis per paranojeco tre gravan socipsikan problemon de la estanteco. Sed tio trafas ne nur esperantistoj, sed estas ech pli konsiderinda en la ghenerala socio. Por esperantistoj pro tio gravas ekscepte, char ili havas ech pli da shancon subigi tiun psikan malsanon ol la cetera mondo. Kiel ni jam longe konscias (observu niajn akrajn diskutojn) tiun nian malsanon, ni povas esti pretaj ank…

Elöadás Budapesten a "Kulturális Eszprantó Szövetség" termében, 2015.11.25-ödikén, az utóbbi vita elökészitésére: A demokráciák kölcsönhatása és veszélybe kerülése A magyar demokráciát megmentette az Európai Unióban megjelent nemzetközi demokrácia. Határok közé zárt demokráciák magukban hordják a kifordítás veszélyét, vagyis a nemzeti demokráciává válást, ami a szükséges fejlödésétöl való elzárkózást jelenti. De a demokráciához, vagyis európai eredetéhez, az ógörög megje…

Nemere átlépte a klasszikát Csak röviden a fogalom magyarázathoz: Mit jelent valamit átlépni és mi a klasszika? A klasszika átlépése történik azóta, amióta klasszika létezik. Az európai kultúrkörben az ógörögök óta. Átlépni valamit, annyit jelent hogy túlmenni rajta, de nem eröszakkal megsemmisíteni, hanem tanulva belöle a fejlödésben alkalmazni. Az utóbbi 2-3 száz évben a klasszika új átlépése a müvészetben kezdödött meg, majd a inspirálva a tudományokat, jelenünkben bebizonyosodot…

A reformáció 500-adik évfordulóján. Történelmi gondolatok magyar vonatkozásban. Az európai klaszikus kultúra egészen a mi napokig, nagy hatású kialakulása, ezekre az idökre vezethetö vissza. A római katolikus egyház dekadenciája, dialektikus reakciót váltott ki. Luther ajánlata idöszerü volt, mely a fejlödés új, meggyorsított folyamatát alapozta meg. Azonban a jövöben, a lét adekvációjától megvált dialektikus módszer, még nem csak a fejlödés serkentöje lessz, hanem a lé…