Macko Eugen's most read articles

Esperantistoj ne bezonas esti humilaj, se ili rimarkas la realecon. Kelkaj faktoj por subteni tiun sintenon, deighite en la senso, post la eldiro de H. Tonkin en la 100a UK en Lillo: Esperantistoj estas la veraj internaciaj realistoj, la naciaj shtatoj defendas nur siajn proprajn interesojn. 1.- La mondo globalizas. Sendepende de tio chu iu volas tion au ne. Tio signifas internaciighon. Esperanto trovighas en tiu procezo, ekde sia ekzisto. Pro tio ghi estis farita…

Kial estas konvena nova internacia partio en EU kiel montrigxas la EDE 1.- En Europo estigxis reale tute nova politika situacio. Unika gxis nun en la mondo kaj en la historio. Neniam antauxe kunigxis sendependaj sxtatoj tiel, laux demokratiaj principoj. Ili fakte akceptis la deklarintaj homaj rajtoj de la UN-o. Kaj nun devas en tiu konkrete ekzistanta Unio reale cxiu popolo ricevi la saman rajton por la propra kulturo kaj lingvo. 2.- En tiu nova situacio ekestas g…

Tri aktualaj trajtoj de Esperanto, kiel tri necesa trajto de la nuntempa internacia komunikado Prelego en septembro 2011 che IUK Klerigejo de AIS-SanMarino en Karlovo/Bulgario 1- La dialog-kultura 2- La soci-psikologia 3- La demokrat-politika Kial gravas tiuj tri trajtoj por internacia komunikado? 1) La dialogo de la kulturoj estigxis necesa maniero de la internaciaj rilatoj en nia estanteco. Preskaux cxiu volas dialogi, nur malmultaj konf…

Chu komencighas nova epoko? Ekde la historia konscio chiam pli gheneraligis, chiu generacio inklinas rigardi la tempon en kiu ghi vivas tre grava. Precipe che shanghoj de jarcentoj, ech che jarmiloj, la formallogike pensanta homo, volas ordigi la tempon, por kapti la trarigardon. Tamen ni ne forgesu, post chiu redukto al homa kapableco, ke la reala tempo okazas tutamplekse kaj sendepende ankau de niaj ordigoj. La elekto de Obama kiel Usona prezidanto estis la pinto de evoluo de demokrati…

Prelego de Eugeno Macko, 2016.11.17 en “Eine Welthaus” che Esperanto Klubo Munkeno. Kion povus lerni la Europa Unio el la historio de la multpopola shtato de la Habsburgmonarhio. Interdisciplina pritrakto la problemon, el la interpopola sfero , inter filozofio, historio, politiko, sociologio kaj solcipsikologio. V. parto de la prelegvico: Historifilozofiaj konsideroj el 4 prelegoj kaj estontrigardo al Europa Unio. 1.- Kion ni povas lerni el la historio? Kio…

Pensoj/Gedanken/Gondolatok : al superpasho de la klasiko / zur Überwindung der Klassik / a klasszika átlépéséhez Kristnasko estas grava festo de kristanoj. La amo staras en la centro. Tio estas ankau por aliaj religioj grava faktoro. La dio de la kristanoj estas ama. Sed tio ne estas renversebla, kiu devenas el la ne-dialektiko. Ne la amo estas dio. La amo estas la naturo de la kreajho. Ghia kreanto estas Dio. Sen amo, ne ekziztas naturo, ne ekzistas kreajho. Nur pro tio e…

Az eszperantisták politikai véleménykifejezésének szükségletessége Az „aradi vértanúkat“ hazaárulás vádjával kivégezték. Az „ártatlan“ bírók meg hóhérok, csak teljesítettek, nem tehettek semmit ellene, mert ez így volt megírva a klasszikus törvényben. Ez az „ártatlanság“ a történelemben többször is megismétlödött. Különbözö beállítottságú államok használták a „hazaárulást“ legnagyobb politikai bünnek. Valamelyik nap kinyitottam a „Kosuth Rádiót“, hát mit hallok, nem akartam hi…

Prelego, pri klariga enkonduko de mia doktorlaboro „dialogiko je la fino de dialektiko“ (tradukita el la germana al esperanto). 2002 en San Marino, cxe la sesio de la Akademio Internacia de la Sciencoj. Por sincera dialogo necesas distingi inter dialektiko kaj dialogiko Kio estas dialogo? Gxenerale oni komprenas cxiun paroladon inter du homoj kiel dialogo. Sed cxu estas cxiu parolado inter du homoj dialogo? Cxu estas ankau kverelparoladoj dialogoj? Ver…

István Nemere: History of Hungary Volume 1 Foreword by Eugen Macko Historic objectivity? At universities endeavours are made to pursue authentic historical sciences as far as possible, or rather to attain a certain objectivity. This has been especially important since the natural sciences and technology have complied with exact criteria, consistently exercising a universal effect. However, this requirement, which first arose in the Renaissance and has persisted to the pres…

Vortrag von Eugen Macko am 20.04.2017. im "Eine Welthaus", veranstaltet vom Esperanto Klub München Wie sich in dem Fall der CEU (Central European University) beispielhaft zeigt, dass Realdialogik ist in der Demokratie notwendig ist. Idealismus führt nicht zu lösbaren Ergebnissen der Probleme. Das haben wir schon öfters in der Geschichte erfahren (z.B. Nationalismus, Kommunismus). Lernen wir aus diesem, um die selber Fehler nic…

Prelego de Eugeno Macko, en la Mukena Esperantoklubo kaj che la AIS sesio en San Marino jare 2001. La Socipsike saniga efiko de Esperanto kaj la esperantdialogika metodo terapii kaj evoluigi la la internacian konscion . Gxenerale ne estas malfacile observi la fenomenon ke: Pri kutimaj kriterioj individue normalaj homoj, povas en iu grupo tute frenezigxi. Tio estas trovebla ekzemple, cxe junulaj bandoj, diversaj asocioj, ecx popoloj kaj nacioj. Ne devas esti jus milito,…

Das Schisma des politischen Denkens in Europa Vortrag von Eugen Macko in "Eine Welthaus" München, am 3.4.2013 vimeo.com/63412287 Vortrag von Eugen Macko vom Donnerstag den 3. April 2013 im Eine-Welt-Haus, München ... 1.- Die Welt hat sich seit Aristoteles viel verändert, aber die allgemeine Denkweise ist seit seiner Zeit überwiegend geblieben. Bis die von der Philosophie sich getrennte Wissenschaften, die Denkmethode bestimmt von der eigenen Sache verfolgten,…

Enkondukaj vortoj de Eugeno Macko al la trilogio de István Nemere “Historio de Hungario” Enkonduko al unua parto Ĉu historia objektiveco? En universitatoj oni provas kulturi laŭeble aŭtentajn his­to­ri­sciencojn, t.e. atingi certan objektivecon. Tio fariĝis aparte grava, post kiam la natursciencoj kaj tekniko konformas al ekzaktaj kriterioj, disvolvante universalan efikon. Sed al ĉi tiu, en la re­­­nesanco komenciĝinta kaj ĝis la hodiaŭa tago daŭranta postulo en la spiritaj…

EDE politika movado en la EU por INTERNACIA DEMOKRATIO Artikolo aperis en la „Libera Folio“ 2009-07-06 Politiko estas plej ĝenerala agado evoluigi bonfarton en la socio. Nuntempe socia evoluo eblas nur demokratie. Al socia bonfarto apartenas lingva demokratio. Pro tio agas EDE (Europo Demokratio Esperanto) politike. Esperanto jam montriĝis plenkapabla lingvo, ĉiuflanke en la uzado, nun necesas diskonigi tiun fakton ke ĝi povas solvi la aktualan problemon de lingva demokratio en…

A reformáció 500-adik évfordulóján. Történelmi gondolatok magyar vonatkozásban. Az európai klaszikus kultúra egészen a mi napokig, nagy hatású kialakulása, ezekre az idökre vezethetö vissza. A római katolikus egyház dekadenciája, dialektikus reakciót váltott ki. Luther ajánlata idöszerü volt, mely a fejlödés új, meggyorsított folyamatát alapozta meg. Azonban a jövöben, a lét adekvációjától megvált dialektikus módszer, még nem csak a fejlödés serkentöje lessz, hanem a lé…

Normal 0 21 Kio ne estas dialogiko kaj kio ghi estas: Dialogiko ne estas dialektiko, kun kio ghi estas ofte sammetita. Dialektiko volas persvadi la alian pri la propra vero. Dialogiko serchas komunan solvon. La diferenco inter dialogiko kaj dialektiko estas, kiel inter vivo kaj morto. Ankau morto apartenas al vivo, sed tamen ne estas la samo. Dialogiko estas nova pensado, en la rilato al klasike idealisma pensado. La novo komencigha…

Penseroj al aktualaj temoj 1) Retorto de esperanto Retorte oni povas pli bone kompreni la realecon de la vivo. (Tute falsa la espero kaj ankaux la timo, ke homo estigxos Dio kaj produktos retorte sin mem. Por tio ni tamen restas tro malgrandaj.) Antaux 120 jaroj socipsikologio tute ne ekzistis, sed la idealismo gxuste tiam estis (minimume en la pensado) subigita. Esperanto ekestis en tiu spirita situacio. Gxia esenco neniam estis idealisma. Zamenhof agis el la…

Enkondukprelego por pludiskuti en la Munkena Esperantoklubo de Eugeno Macko, je la 22an de oktobro 2015 La Interefiko de demokratioj kaj ilia minaco La hungaran demokration savis, en la Europa Unio aperinta internacia demokratio. En limoj shlositaj demokratioj portas en si mem la dangheron de inversigho, au resti nur nacia demokratio, kiu apartigas ghin de la necesa pluevoluo. Sed al la demokratio, au sia europeca deveno, ekde ghia oldgreka ekshajno, apartenas la…

1. - Kiu estas kvalifika skribi opinion pri esperanto? Oni ne povas riprochi al jhurnalistoj ke ili ne skribas pri esperanto. Pli bone nenion skribi, ol ripeti jam konatajn antaujughojn. Enketi jhurnalistoj en nur unu lando montras nur la opinion loke. Jam estus pri interesa, se la enketoj okazus samtempe en diversaj landoj kaj tiuj povus esti kompareblaj. La esploro de Andreas Kuenzli 2008 estas tempe forshovita, sed tamen oni trovas interesajn similajn opiniojn kun la nuna enketo de Kn…

Nemere átlépte a klasszikát Csak röviden a fogalom magyarázathoz: Mit jelent valamit átlépni és mi a klasszika? A klasszika átlépése történik azóta, amióta klasszika létezik. Az európai kultúrkörben az ógörögök óta. Átlépni valamit, annyit jelent hogy túlmenni rajta, de nem eröszakkal megsemmisíteni, hanem tanulva belöle a fejlödésben alkalmazni. Az utóbbi 2-3 száz évben a klasszika új átlépése a müvészetben kezdödött meg, majd a inspirálva a tudományokat, jelenünkben bebizonyosodot…