Mi ĵus malkovris novan provon krei konstruitan lingvon. Ĝi aspektas al mi tre interesa, precipe ĉar la vortoj venas el multaj diversaj lingvoj, precipe la araba, la hinda, la rusa, kaj la araba. Ĝi nomiĝas Lingwa de Planeta. Por mi ĝi estas tre interesa, ĉar mi rekonas multajn vortojn (ĝi evidente adoptis eĉ kelkajn el la japana).
Maldekstre je la hejmpaĝo vi povas sendi la paĝon al tradukilo por legi ĝin en Esperanto. Jen la ligilo al la retpaĝo:
www.lingwadeplaneta.info/en/index.shtml
Ĉu Lingwa de Planeta estas ...
1. inteligenta kaj bonsenca provo?
2. perfidilo aŭ minaco kontraŭ la Esperanto-movado? Hahahahahaah!
3. klevera ĉar ĝi uzas multajn lingvo-fontojn, aŭ ĉu malbona, ĉar ĝi uzas tro da diversaj lingvo-fontoj?
Ĝi ŝajnas esti relative juna (2 aŭ 3 jaraĝa). Ĉu vi jam aŭdis pri ĝi?
Kion vi pensas?
Por plua tia stimulado, v. mian gvidilon al interlingvistiko:
www.autodidactproject.org/guidespo.html#inter
1. Kompreneble, krei novan lingvon estas afero interesa. La gehomoj kreas multajn aĵojn kvankam senutilajn, tamen belajn kaj agrablajn. La lingvo aspektas malbele, kun hake mallongaj vortoj prenitaj de diversaj lingvoj. Kiom longe oni provu kaj reprovu denove intermiksi diversdevenajn vortojn por krei pluan lingvon? (Foje nature ekestintaj kreolaj lingvoj prezentas plisimpligajn regulaĵojn kaj logikaĵojn pri rimarkindajn ol multaj "eltirkestaj" lingvoj).
2. La vasta disvastiĝo de Esperanto (vasta : kompare kun la aliaj planlingvoj) estas la merito de ĝia kreinto. Zamenhof estis talenta organizanto kaj merkatiganto. Li sukcesis arigi siajn adeptojn, forigi la aliopinianojn, krei la komunumon postvivintan. Neniu antaŭe, nek poste faris tion, ĉar ĉiu lingvokreinto okupiĝis ĉefe pri la ilo, ne pri la anaro. Ne forgesu, al kiu gento apartenis Zamenhof kaj agnosku, ke tiu gento posedas kelkajn apartajn ecojn : influipovon, animan alsintirforton, komunikkapablon kaj entreprenemon.
Kompare kun aliaj provoj, mi trovas tiun ĉi provon ege pli interesa, ĉar ĝi almenaŭ havas vortojn el multaj diversaj fontoj, kaj la ideo de tio estas bona, laŭ mia opinio. Mi ankoraŭ ne detale rigardis la gramatikon. Almenaŭ ĝi estas pli diversfonta lingvo.
Laŭ mia opinio, la fakto ke Esperanto estas plejparte eŭropdevena lingvo ne estas problemo, precipe ĉar ĝi estas facila, sed Lingwa de Planeta provas inkludi pli da lingvoj. Kaj mi ankoraŭ kapablas kompreni kelkajn vortojn.
Mi jam rigardis al Fasile kelkaj jaroj antaŭe. Al mi ŝajnas ke Fasile, Ido, kaj kelkaj aliaj estas relative similaj al Esperanto, sed iliaj uzantoj kaj kreantoj ĉiam komparas iliajn lingvojn al Esperanto, kaj diras ke ilia estas pli bona. Sed ĉu ili vere havas novajn ideojn?
Tiaj lingvoj ankaŭ estas plejparte latindevenaj, almenaŭ iomete pli ol Esperanto. Esperanto tiuflanke estas "mezkazo"--ĝi ja estas plejparte latindevena, sed kun multaj germanaj kaj anglaj vortoj ankaŭ. Lingwo de Planeta estas ekstreme pli diversa. Ido ktp fokusas iomete pli sur latindevenaj vortoj, sed ankaŭ havas kelkajn aliajn fontojn.
La plej fokusitaj planlingvoj estas kombinaĵoj de lingvoj en specifia lingvogrupo aŭ familio.
Slovio (por slavidaj lingvoj) www.slovio.com kaj Nordien (por ĝermanaj lingvoj) www.geocities.com/aronoc estas bonaj ekzemploj de tiu tipo. Eble ankaŭ Interlingua por latinidaj lingvoj. Tiaj lingvoj ŝajne provas funkcii kiel Esperanto, almenaŭ simile (mi rigardis mem detale la gramatikon de Nordien), sed ili uzas radikojn kaj vortojn strikte de unu lingvo-grupo.
Ĉiuj da tiuj lingvoj estas a posteori lingvoj, kreitaj de jamekzistantaj elementoj--la malsimileco estas kiom fokusataj estas tiuj ĉi elementoj sur unu lingvo aŭ lingvo-grupo.
Lojban/Loglan estas a priori lingvo, kiu aspektas kiel nenio ajn. Volapuk estas a posteori, sed vere aspektas kiel a priori lingvo ĉar neniu rekonas la vortojn!
La kategorioj de konstruitaj lingvoj, laŭ mi:
A priori--Lojban/Loglan kaj Volapuk (Volapuk estas disputebla eble)
A posteori--
Diversfontaj--Lingwa de Planeda, eble Tokipona (sed laŭ mi Tokipona estas pli eksperimenta afero, kun malgranda vortaro).
Meze--Esperanto, kaj lingvoj kiel Ido kaj Fasile kiuj estas reformprovoj pri Esperanto.
maldiversfontaj--Nordien, Slovio, eble Interlingua -- pontolingvoj por specifiaj lingvo-grupoj (latinida, slavida, ĝermana)
Kun la sama deziro de krei pontolingvojn por la homaro, estas interesega por mi rimarki kiom diversaj estas la rezultoj!
Brakumoj el Kolombio
Duono da ili estas en la kampo de "preskaŭ same kiel Esperanto, sed pli bona aŭ pli perfekta (laŭ iliaj kreantoj)" -- tiuj kiujn oni pli-malpli komparas kun Esperanto (kaj kial oni devas fari tion?).
Lingwa de Planeda vere ŝajnas iomete alie kaj estas unu de la plej interesantaj provoj, kiujn mi vidis.
La lingvoj de Tolkien, Star Wars, kaj la klingona lingvo de Star Trek ankaŭ estas interesaj, sed verdire ili ne estas praktikaj lingvoj. Ili estas malfacilaj, kaj en la kazo de Star Wars ne tre bone developitaj. Ili taŭgas por la fikciaj mondoj kie ili uziĝas. Oni ankaŭ ne intencis ke oni uzas ilin en la vera mondo. Se vi lernas la kimran aŭ la finnan, la kimra jam sufiĉe similas al Quenja, kaj la finna al Sindarin, kaj tiujn lingvojn oni ja uzas en la vera mondo!
Esperanto havas la plej grandan nombron da parolantoj kaj estas sufiĉe facile lernebla -- je la komenco mi pensis ke mi ne povus trovi aliajn parolantojn de Esperanto. Sed mi foje ŝatas rigardi aliajn lingvoprojektojn.
Oni reagas same kiel parolante alian lingvon estas kiel havi du edzinojn. Hahahahah ho la movado.
Alia punkto: Ralph, vere panamerika artefarita lingvo devus inkludi ankaŭ la francan.
Ankaŭ--la sukceso de Esperanto kaj la kialoj por tio estas aparta temo. Mi mem opinias ke unu granda kiala por tio estas ke Zamenhof fordonis la lingvon al ĝia komunumo, kaj akceptis la kolektivajn dezirojn de la komunumo. Esperanto ne estis tiom intime konektata nur kun ĝia kreinto ke ĝi mortis kun li. Nature multe da homoj helpis, kaj Z-hof ne diris, kiel Schleyer pri Volapuk, ke Esperanto estas inspirita de Dio kaj lia persona propraĵo. Zamenhof donis al al lingvo la eblecon evolui sen li, kaj multe da kontribuantoj helpis dum la jaroj.
Ralph Dumain has replied to David DoughertyMi jam forigis la plej konfliktemajn komentojn. Ralph kaj Kato, mi petas de vi ambaŭ ke vi ne konfliktu tie ĉi. Mi respektas viajn opiniojn, sed tiu argumento ne plu havas ion fari kun la originala temo. Se vi uzas la babililon aŭ IperMail por konflikti persone, aŭ viaj propraj blogoj, ne gravas al mi. Vi ambaŭ, laŭ mia opinio trairis la limon. Se vi ambaŭ komentas plue, mi bonvenas ĝin, sed respektu unu la alian bonvole. Mi forigis la komentojn, kiujn mi pensis estis tro konfliktemaj.
Aŭskulti homojn, kiam ili ĵetas fekaĵon unu al la alia estas eĉ pli agrabla speco de mensa masturbado kaj eĉ pli bonega hobio ol krei aŭ lerni novan artefaritan lingvon, sed por tio mi havas miajn kolegojn en mia laborejo, kaj post 8 horojn dumtage mi vere laciĝas pri tio (kaj mi nun ne eĉ mencias la klientojn).
Se vi legas miajn plifruajn blogerojn, vi rimarkos ke mi disputis kelkajn aferojn, foje daŭre kun kelkaj homoj, Mi ne lasis la disputojn iĝi personaj, kaj respektis iliajn opiniojn. Finfine mi ne kapablis kunsenti kun ĉiu parto de tio kion ili skribis, sed mi almenaŭ lernis kompreni ilin, kaj mi rimarkis ke ili havis kelkajn validajn punktojn. Mi pensas (kaj esperas), ke se mi estontece renkontos tiujn homojn persone, ke ni ne nur ne batos unu la alian -- tute male -- eble ni drinkos unu aŭ du (aŭ pli) bierojn kune.
www.ipernity.com/blog/69767/156254
Pri libro de Arika Okrent: In the Land of Invented Languages: Esperanto Rock Stars, Klingon Poets, Loglan Lovers, and the Mad Dreamers Who Tried to Build a Perfect Language
Sign-in to write a comment.