Articles by Helena Tylipska

Elporti nokton mi ankoraŭ povas Vi sole fermu ĉiujn pordojn. Nur la nokto kun mi restu kaj la stratoj disforkiĝu ĝis tien, kie ili ekas esti. La saĝul' eterna de ĉi mondo fine mortu. La raport' pri liaj agoj restu en ruloj pergamenaj al kiuj muŝoj algluiĝos. Elporti nokton mi ankoraŭ povas Min tedas iu. Lumo brilas. El malproksima flank' de l',urbo ies infanoj promeniras kun manklako ĉar en la tomboj tro frostiĝis. Ankoraŭ la saĝul' multjara por la infanoj elimagis riĉan…

INFAN-DOMO - Ewa Lipska Tridek paroj da feltaj pantofletoj kun tulip-floro brodita en mezo Tridek supervestoj makulitaj per suko el nigra ribo. Tridek katoj senmovaj broditaj per plata kudrero. Tridek paroj da etmanoj etenditaj nur por preni kuleron por manĝi la supon. Tridek paroj da okuloj dum sonĝ' malfermataj por ekvidi la gepatrojn sur bombon-montetoj. Se mia panjo volus, povus esti reĝino. Sed ŝi devis morti ĉar paĉjo ŝanĝiĝis en lupon. Mia panjo estis maldika, pro…

. Ne demandu pri Kartaganoj. Ili pereis pro timo. Ne demandu kion fari kun ĝi. Kien forkonduki. Sur kiajn senvojojn. Kie forlasi. Perdi. Kiam ĉiun fojon ĝi bumerange revenas. Mi enmanigadis plej distajn biletojn kaj kontinentojn. Mi mortigadis ĝin en obskuraj stratetoj kaj sur apertaj spacoj. Mi regalis ĝin per veneno. Mi apelaciis al Dio kaj al la polico. Nun ĝi ŝajnigas anĝelon. En antaŭĉambro pendigas la alojn kaj rigardas min per okulo de malviva skombro. Trad. H…

Kiu estas la enhavo de rideto kaj de unu manpremo? Ĉu en la don' de l' bonveno, neniam vi lontanas, kiel foje estas lontana la hom' de la homo kiam juĝas malinkline je unua vido? Ĉu ĉiun homan sorton vi malfermas kiel libron, ne en siaj pres-tipoj ne en sia formo serĉante kortuŝon? Ĉu certe,ĉu ĉion vi legas el la homoj? Evitante veron vi respondis svage, etŝerco anstataŭ sincero- Ĉu vi kalkulis la domaĝojn? Neestigitaj amikecoj, glaciitaj mondoj Ĉu vi scias ke amikecon…

Apenaŭ perceptebla flustrado de folioj kaj vento Seka branĉo rompita sub paŝoj en arbaro Trankvila maro vespera ĉe la stranda sablo La rana koncerto en apuda rojo La sunturniĝado je matena horo Ĉi nepriskribebla susuro de la tero Kaj ĉiuj aliaj silentoj sen koni la originon… Kiom da sonoj por aŭskulti la koncerton de l‘ silento. Helena ( Dediĉita al Jakvo)

Aŭtunaj bildoj (hajkoj) Humida l' odor' de mortantaj folioj. Palas laca sun' la infana ĝarden' dormetas forlasita. Velkas lasta roz' El pumpil' falas tristaj guto post guto; Neni' soifas. Hundo sur herbej' postkuras propran voston en soleca lud' Sur fenestra bret' la ciklameno ruĝas sub febla radi' la suno dronas tra najbaraj tegmentoj. Vekiĝas la lun' Tepida vesper' La nebul' kovras montojn Ie krias guf'

En daŭra movado nenio eternas… La lumo, la ombro en la temp’ alternas. Post ĝojo komuna la tristo-momentoj, post rido - la tempo de l’ larmoj venenaj. Estas pluvaj tagoj kaj la tagoj sunaj, printempaj kaj vintraj kaj tiuj aŭtunaj. Tiuj ĉi ŝanĝadoj Al mi eĉ konvenas: estas la principoj de la viv’ serena. Trad. Helena NIC NIE TRWA WIECZNIE (originalo en la pola) Nic nie trwa wiecznie, wszystko się zmienia... po czasie światła jest pora cienia... po chwilach wspólnych…

La prurito provokita de moskitoj kaj diversaj (preskaŭ nevideblaj) muŝetoj estas por mi neeltenebla. Mi trovis hejman rimedon. El mia arbeto de "Aloe Arborescens" mi prenas folion kaj laŭ longeco mi tranĉas ĝin kaj ŝmiras jukantajn korpo-partojn. Jukado ĉesas! Bonega rimedo por infanoj. Provu!

KATENOJ - Wisława Szymborska Tago varma, hunda budo, hundo je katen’. Kelkajn paŝojn apude bovlo akvoplena. Sed kateno tro kurta kaj la hund’ soifas. Al bildo ni aldonu novan elementon: niaj multe pli longaj kaj malpli videblaj katenoj, dankal kiuj ni povas komforte preterpasi. Trad. Helena Pola originalo: ŁAŃCUCHY Dzień upalny, psia buda i pies na łancuchu. Kilka kroków opodal miska pełna wody. Ale łańcuch za krótki i pies nie dosięga. Dodajmy do obrazka jeszcze jeden…

Blanka abel' ci zumas, ebria pro miel' ,en mia animo kaj ci baraktas en lozaj spiraloj de l' fum'. Mi estas la senespera, la vorto sen reekoj, tiu, kiu ĉion perdis kaj tiu, kiu ĉion havis. Lasta ŝnuro, knaras ene de vi mia anksieco lasta. En mia dezerta tero ci estas la lasta rozo. Ha silentema! Fermu viajn okulojn profundajn. Tie ŝvebas la nokto. Ha, nudigu vian korpon de statuo timema. Ci posedas okulojn profundajn, kie la nokto ŝvebas. Freŝajn brakojn de floro kaj sinon de r…

El la maro kaj el la tero ni faros la panon, ni kultivos je greno la teron kaj la planedojn, la pano de ĉiu buŝo, de ĉiu homo, ĉiutage alvenos ĉar ni iris ĝin semi kaj produkti ne por unu homo sed por ĉiuj, la pano, la pano por ĉiuj popoloj kaj kun ĝi tio, kio havas formon kaj saporon de pano ni dividos: la teron, la belecon, la amon, ĉio ĉi havas saporon de pano. esperantigita el la itala (Helena) .................................................... Teksto itala De…

Bril’ de l’ abio lumplenigas la ĉ ambron; ja , for - glacio. Senhejma la ul’ stre ĉ ita pro malvarmo vagas sen plezur’ La ĉ ifon-vesto kovras magran figuron: ĝ in fest’ forestos. Eble teleron de sup’ iu donacos en ĉ i vespero. Lum’ de kandelo ŝtelita en pre ĝ ejo, donos hel-eron. H.

Malcerte mi trairas tiun padon pendantan super vakuo danĝera, okulfermite, por vidi la nenion. En nebul' mi enspiras fum-odoron, sentas plorojn de l' patrinoj senfilaj kaj vokojn de la filoj disperditaj. Sur la cindroj de mia viv' sidante mi atendas la morgaŭon de l' filoj H.

Povis okazi. Devis okazi. Okazis antaŭe . Poste. Pli proksime. Pli lontane. Okazis ne al vi. Vi saviĝis ĉar vi estis unua. Vi saviĝis ĉar vi estis lasta. Ĉar sola. Ĉar la homoj. Ĉar dekstren. Ĉar maldekstren. Ĉar pluvis. Ĉar estis ombro. Ĉar brilis la suno. Bonŝance tie estis arbaro. Bonŝance ne estis arboj.…

Ne restas engrupe. Ne kunvenas multnombre. Ne partoprenas amase. Ne celebras pompe. Ne eltiras el si korusan voĉon. Anoncas nenion al. Ne konstatas nome de. En lia ĉeesto oni ne diskutas: kiu estas por kaj kiu estas kontraŭ, dankon, mi ne vidas. Mankas lia kapo, kie estas kap’ ĉe kapo, kie paŝ’ kunpaŝe, brak’ĉe brako antaŭen al celo kun flugfoli’ enpoŝe kaj kun bier-botelo. Kie, nur komence bukolike, amike, ĉar baldaŭ unu trupo kun alia grupo miksiĝos; kiu scias, kie…

Jen ligo al tre interesa observado. En Estonio aglan neston oni ekipis per kamerao,kiu laboras konstante (24 horojn je 24) kaj donas eblecon sekvi la aglan paron kunlaborantan pri zorgado de la nesto. Aglidoj ankoraŭ ne naskiĝis sed certe tio balldaŭ okazos. Kiu havas paciencon, sekvu feliĉan eventon ! pontu.eenet.ee/player/ kalakotkas.html http://www.lasy.gov.pl/bielik - Tiu estas nova ligo por pola aglo (heliaetus albicilla), ankaŭ ili kun kamerao kaj jam naskitaj idoj

La poemeto "Mapo" apartenas al lasta postmorta eldono de la poezioj de Wisława Szymborska. La volumeto portas titolon "Wystarczy" (Sufiĉas).