Sekve de mia rememoriga laboro pri la baldaŭ centjara disertacio de d-ro Pierre Corret, prezentita la 26an de novembro 1908, plia interreta serĉado pri la temo "Medicino senlime" kondukis min hazarde al vera fenomeno : "Marie Marvingt", fama franca aviadistino (1875-1963), tutmonda rekordulino en plej diversaj sportoj, riskema kaj kuraĝa (ŝi eskapis pli ol 20-foje al la morto...).
Aperis diversloke ke ŝi parolis kvin lingvojn inter kiuj Esperanto por kiu ŝi estis diplomita. Pro scivolemo, mi serĉis, sed vane, en la "Enciklopedio de Esperanto". Per la vortoj "marie marvingt espéranto", Google havigis al mi jam interesajn informojn. Iom post iom, mi kontaktis neesperantiston, David Lam (http://www.earlyaviators.com/emarving.htm), esploristo de la Lernejo de Medicino de la Universitato de la ŝtato Marilando, Usono), kunaŭtoro de artikolo pri la temo "Marie Marvingt and the Development of Aeromedical Evacuation" (Marie Marvingt kaj la disvolviĝo de la aera medicina evakuado) en la revuo "Aviation, space, and environmental medicine" (n° 74, 1975). Dank'al li mi eksciis ke la maleperinta Esperanto-gazeto "La Praktiko" (decembro 1955) dediĉis tri paĝojn al la esperantistino Marie Marvingt. Temas fakte pri traduko el la angla de artikolo de usona gazeto, "The World Veteran". Per Google mi ankaŭ trovis resumon el "La Informilo" nun redaktata fare de Pol Denis, kaj tiam kontaktis esperantistojn : lin mem, kiu havis okazon vidi ŝin okaze de kunveno de la Esperanto-Grupo de Nancio en 1962, unu jaron antaŭ ŝia morto, kaj ĉefe Jean Amouroux, kiu havigis al mi valorajn fotokopiojn.
Ju pli mi progresis en la serĉado, des pli mi konvinkiĝis ke Marie Marvingt restis kore ligita al Esperanto de kiam ŝi eklernis ĝin, komence de januaro 1903, kadre de la Touring Club de France (ŝia diplomo "Atesto pri lernado" datumas de la 15a de aprilo samjare), ĝis ŝia antaŭlasta vivjaro, kiam ŝi partoprenis en Esperanto-kunveno, eĉ se pasive (tamen 87-jara !). El tiu serĉado rezultis artikolo titolita "Marie Marvingt" nun legebla en la Esperanto-versio de "Wikipedia" (kiu transiris hodiaŭ, 02-11-2008) la limon de 106 000 artikoloj) : http://eo.wikipedia.org/wiki/Marie_Marvingt
Mi esperas ke per tiu versio, momente la plej riĉa pri la temo ĉe Vikipedio, aliaj Vikipediistoj kreos alilingvajn artikolojn pri tiu fama esperantistino. Nacilingvaj dokumentoj pri Marie Marvingt estas troveblaj ĉefe en la franca kaj angla. Tamen eblas trovi informojn alilingve, ekz. hispanlingve, kvankam mi ŝatus trovi ŝin inter pli pacemaj homoj : Personajes ilustres en guerra.
Fakte, kvankam eblas legi en "La Praktiko" ke, kiam ŝi trompe vestis sin vire por partopreni en la milito de tranĉeoj, en 1914 : "Tamen, kvankam ŝi estis lerta pafisto, ŝi neniam uzis sian pafilon. Ŝi servis kiel gardostaranto por signali la maŝin-pafilojn de la malamiko", oni ne povas konsideri ke ŝi estis pacistino. Ŝi ricevis la Militkrucon sekve de bombardado de la germana militbazo de Metz. Ĝis nun mi ne trovis indikojn pri la preciza celo de tiu bombardado : ĉu kazernoj, pozicioj, municiejoj... ? Ĝenas min ankaŭ ŝia iom troa "amindumado" kun la armeo, partopreno al io iel simila al la pli posta "Paris-Dakar", en koloniaj ekspedicioj, eĉ se kiel flegistino kaj gazeta militkorespondantino, precipe kun la itala generalo kaj sinistra faŝisto Rodolfo Graziani. Mi ne scias ĉu ŝi laŭdis la koloniadon. Tamen estas nekonstesteble ke ŝi estis fenomena virino.
Bonvenaj estos informoj el eksterlando, eventuale pri personaj rememoroj aŭ nacilingvaj kaj esperantlingvaj gazetartikoloj pri ŝi, ĉar ŝi prelegis pli ol 3000-foje en multaj landoj pri sanitara aviado. La gazeto "La Movado" de januaro 1914 dediĉis artikolon kun foto al ŝi post kiam ŝi akcidentiĝis en decembro 1913.
---
FR
Suite à mon travail de souvenir sur la thèse bientôt centenaire du Dr Pierre Corret, présentée le 26 novembre 1908, la poursuite de la recherche autour du thème "Médecine sans frontières" m'a conduit par hasard à un véritable phénomène : "Marie Marvingt", un fameuse aviatrice française (1875-1963), aŭ nombreŭ records dans les sports les plus divers, courageuse et ayant le goût du risque (elle a échappé plus de 20 fois à la mort).
Il apparaissait en divers endroits qu'elle connaissait cinq langues dont l'espéranto pour lequel elle était diplômée. Par curiosité, j'ai cherché, en vain, dans l' "Enciklopedio de Esperanto". Avec les mots-clés "marie marvingt espéranto", Google m'a déjà donné des informations intéressantes. Peu à peu, j'ai contacté un non-espérantiste, David Lam (http://www.earlyaviators.com/emarving.htm), chercheur à l’École de médecine de l’Université du Maryland, États-Unis), coauteur d'un article sur le thème "Marie Marvingt and the Development of Aeromedical Evacuation" ("Marie Marvingt et le développement des évacuations aériennes sanitaires" dans la revue "Aviation, space, and environmental medicine" (n° 8, 1975). Grâce à lui, j'ai appris que la revue espérantiste disparue "La Praktiko" (décembre 1955) avait consacré un article de trois pages à l'espérantiste Marie Marvingt. Il s'agit en fait de la traduction de l'anglais d'un article paru dans le journal "The World Veteran" (EUA). Avec Google, j'ai aussi trouvé des extraits de "La Informilo" aujourd'hui rédigé par Pol Denis que j'ai contacté (il est apparu qu'il avait eu l'occasion de la voir à l'occasion d'une réunion du Groupe d'Espéranto de Nancy 1962, un an avant sa mort) ainsi que Jean Amouroŭ qui m'a procuré des photocopies d'une grande valeur historique.
Plus j'ai progressé dans la recherche, plus j'ai été convaincu que Marie Marvingt était cordialement liée à l''espéranto depuis qu'elle avait commencé à l'apprendre, au début de janvier 1903, dans le cadre du Touring Club de France (son diplôme "Atesto pri lernado" date du 15 avril de la même année), jusqu'à l'avant-dernière année de sa vie, lorsqu'elle participa à une réunion, même si c'était passivement (à 87 ans cependant !). Il est résulté de cette recherche un article intitulé "Marie Marvingt" pouvant être lu maintenant dans la version en espéranto de Wikipedia (qui a franchi aujourd'hui la limite de 106 000 articles) http://eo.wikipedia.org/wiki/Marie_Marvingt
===
Enskribiĝo kaj malenskribiĝo al tiu informlisto laŭ simpla peto
Inscription et désinscription à cette liste d'information sur simple demande.
Tiuj ĉi informoj estas libere uzeblaj, prefere kun mencio de la fonto.
Ces informations sont librement utilisables, de préférence avec mention de la source.
Henri Masson
https://www.ipernity.com/home/32119
espero.hm(ĉe)wanadoo.fr
Sign-in to write a comment.