En la YouTube estas ankau audi-videbla:
www.youtube.com/watch?v=fmYenOUF3XE

L a lasta scienca ekkono de la kvantuma teorio estas la libereco de la informado. Jam antau cent jaroj estis ekkonata ke chio estas energio. Kun la evoluo de kvantuma fiziko estis ekkonata, ke chio en universo ankau estas informado. De tio sekvis la nuna ekkono de la iformadlibereco.

Post la observado, ke la atomoj pri la klasikaj leghoj ne plu estas difineblaj, la neutronoj prezentas nur iun eblecon, che la movigho chirkau la atoma kerno. Tiu fakto postulis principe novan pensadon de diversaj klasikaj sciencoj.

Do, se ni volas al scienco konfidi, la informado trapenetras nian tutan chieston.

Tio ne signifas ke, nur la leghoj de la klasikaj sciencoj estis relativigite forghetitaj, sed ankau aliaj de la homo pri la natura modelo faritaj sociaj leghoj devas esti nove pripensitaj kaj korigitaj.

Tiu eldiras samtempe ankau, ke chiu socio-polotika legho devas esti pri la maksimumo de la racio , t.e. pri la sana hom-kompreno, trapensita kaj kontrolita.

Al la libereco de la informado, povas la homo, post la nuntempe lastaj observoj, tra la movigho de la neutronoj sekvi, chirkau la atomkerno. Do, por la homo estas ia relativa libereco donita.

Che tio gravas, ne perdi la hom-dialogikan rilaton antau la okuloj (ke la homo ne estas dio) ankau tiam ne, se la homo relative povas influi la kreajhon. Al shi/li ne stas donitaj eternaj leghoj, sed nur temporelativaj, ili devas sin malferme halti, al la reveligho de novaj ekkonoj.

Tiel, se ni volas el la kvantuma mekanko io lerni, ni devas antau la okuloj halti, ke che la atomoj okazintaj procezoj, montras la neutronoj „nur eblecojn“. Siaj movighoj science ne eblas ekzakte difini, kiel la klasiko atendis kaj akorau ofte nun atendas.

Char, la ekkonoj de la kvantuma mekaniko, havas universalan influon. Kion signifas tio konkrete, uzante ankau al socio-politikaj procezoj?

Ni restu konkrete en la Europa Unio. Ne chiu shtato povas atentigi kaj uzi la plejnovajn ekkonojn de la scienco. Por resti honestaj, la orgojle komplikitaj, idealist- ideologiaj shtat-aparatoj estas malkapalaj la plejnovajn sciencajn ekkoojn kompreni kaj akcepti.

Au ili restas fiksigite en iliaj leghoj, plejofte ankorau en mezepoka klasiko, au ili jhetas chion dialektike for, al revoluciaj diktaturoj. La sanan-hom-komprenon, tute forgesante.

En eklatanta ekzemplo montighas, en iu EU-Shtato, unu legho. Pri kiu, chiu civitano devas por radio kaj televido pagi kotizon, sendepende de tio, chu shi/li havas ricev-instrumentoj, au ne, t.e. chu ili alprenas la elsendajhojn au ne , nur post la mendita loghejo(estu tio, ankorau nur io malgranda truo).

Kaj tiam alvenas ankorau io nekredebla, kion povas nur iu Shtato por sin permesi kaj tradevigi. Se iu kontraustaras la pagon, enpushigas lin/shin en prizono (indigniga, sed vera!). Kiel freneza tio ankau sonas, kiel en iu obskura diktaturo en iu kanajla shtato!

Sed kial faras tiel, tiu shtato, kiu sin volas nomi ankorau „demokratia“. Chu ghi nepre, vere bezonas siajn civitanojn kun shtataj informadoj doktrinigi? Kie estas tie la libera jurnalismo? Kie estas tie la demokratio?

Nuntempe estas komprenble, se iu volas certajn sendajhojn audi kaj vidi, ke ili pagas por tiu servo. La teknikaj eblecoj estas disponeblaj, la sendajhon nur por paganta klientaro libershalti. Sed tio, kio nuntempe en tiu shtato okazas, estas pli malbona, ol iam en la plej maljusta diktaturo de la pasinteco (ni kredis), kiam ili aspergis la popolon kun ideologioj. Sed mnimume tiam oni nenion devis pagi por tio.

Kiel povas tio alie esti nomita, ol pura diktatureca perfortigo de la civitanoj, de politike reganta elito, kaj ech devi pagi por tio; por io, kion iu ne konsumis kaj ankau ne uzis. Kien povus ankorau iu Shtato, kun siaj tielaj leghoj, perversighi?



Mi dankas por Via atento.