Tre influa, Stead aktivis por mondpaco, internacia kunlaboro, bonaj rilatoj inter Britio kaj Rusio, sociaj reformoj (8-hora laboro por karbo-ministoj), konvenaj loĝejoj por laboristoj, protektado de infanoj, virinaj rajtoj. Stead fieris pro tio, ke li estis la unua eldonisto, kiu dungis virinojn kun salajro egala al tiu de la viroj. Li interesiĝis pri la eblaj manieroj redukti la malriĉecon en Britio. En 1885, li jam subtenis la ideon pri kreo de Unuiĝinta Eŭropa Ŝtataro en "The Palm Gazette".
En 1890, li fondis la revuon "Review of Reviews", kies gvidlinio estis internacia frateco surbaze de justeco kaj libereco, reunuiĝo de ĉiuj religioj kaj scienca esploro de la Dia leĝaro, rekono de virinaj rajtoj, plibonigo de sociaj kondiĉoj kaj (laŭ traduko de Paul Gubbins) : "la vigligo kaj inspirado de la vivo pere de legado, korpo-trejnado, subĉielaj ludoj, kaj studado kaj praktikado de muziko kaj dramo". Li forte kontribuis al evoluado kaj modernigo de ĵurnalismo per uzado de avangardaj teknikoj, i.a. per nova formato "tabloido" (proksimume 41x29 cm).
En 1900, li helpis al kreo de internacia unuiĝo por kontraŭbatali militarismon. Li publikigis la semajnan gazeton de la Komitato por haltigo de la milito "Stop the War Comittee". Inter la libroj verkitaj de Stead estas "The Americanization of the World : or, The trend of the twentieth century " (La usonigo de la mondo : aŭ, La tendenco de la 20a jarcento), aperinta en 1902, en kiu li montris nenian komplezemon rilate al Usono.
Esperanton li ekkonis en Lejpcigo, Germanio, en 1902, kiam li estis 52-jara. Tio ne estas ideala aĝo por lerni lingvon, des pli ke lia hiperaktivado, multflanka kaj intensa agado, ne lasis al li sufiĉe da libera tempo eĉ por lerni relative facilan lingvon. Sekve, lia esprimnivelo ne estis alta. Sed, kvankam parolanto de jam superreganta lingvo, lingva justeco ne lasis lin indiferenta. Lia subteno al la movado en Britio estis tre grava. Post reveno el Lejpcigo, li organizis kunvenon por "diskuti la eblecon kaj dezireblecon starigi klubon aŭ societon por diskonigi Esperanton" en Britio. La afero efektiviĝis. Stead fariĝis la unua kasisto de British Esperanto Association (nun Brita Esperanto-Asocio — BEA). Li senpage disponigis ĉambron de la sidejo de "Review of Reviews" al BEA ĝis kiam ĝi povis akiri propran sidejon. Kolumno pri Esperanto regule aperis en "Review of Reviews" ekde oktobro 1902. La unua artikolo titolis : "Wanted: An International Language. A Plea for the Study of Esperanto" (Bezonata : Internacia Lingvo ! Pledo por la studado de Esperanto !).
Pri lia fino : "En 1912, William Stead estis invitita por paroli okaze de internacia konferenco pri paco kaj internacia abitracio ĉe Carnegie Hall. Stead akceptis kaj decidis vojaĝi al Ameriko per Titanic. Estis raportite pli poste, ke li neniel provis eniri savboaton kaj ke li estis vidita lastfoje stare preĝanta sur la ferdeko." (el Spartacus Educational : William Stead : Biography). Alia versio diras, ke "Stead okupis la kajuton C-87 (? C-89), sed dum la ŝipô sinkis, li kviete sidiĝis legante libron en la unuaklasa fumejo." (el Encyclopedia titanica).
Por Esperanto, la malapero de Stead estis granda perdo, ne nur en Britio, sed ankaŭ en la tuta mondo. Ekzemple, la japana demokrata verkisto JOŜINO Sakuzo, kiu subtenis "politikon de la popolo" kaj kondamnis koruptadon, venis al Esperanto post kiam li legis artikolon de Stead en numero de 1905 de "Review of Reviews".
Kompreneble, la perfekta homo neniam ekzistis. Sed Stead certe forte kontribuis al pozitiva evoluigo de la informado kaj de la pensmaniero, al ebleco proksimiĝi al perfekteco. Bedaŭrinde, ne ĉiam troviĝis sufiĉe da homoj por daŭrigi lian agadon. La centa datreveno de lia morto estu por ni okazo daŭrigi tion, kion li ne povis fini.
Informoj por celebrado :
En Esperanto :
- Pri Titanic en Vikipedio
- Video Youtube (laŭtigu la sonon) : Memore pri Titanic 1911
- Pri W.T. Stead :
- " 'Kaj en ondoj dronas ankaŭ verda stelo' : W. T. Stead kaj ni" (Paul Gubbins)
- Se vi faros ion jutube rilate Stead kaj Titanic nepre informu Brian Barker, Londono.
- Ĉe Facebook
En la angla
- Konferenco pri Stead okazos en la Brita Biblioteko Aprile
- CFP: W.T. Stead Conference, British Library, April 2012
- The William Stead, Darlington (pub)
- About the Building — Titanic Belfast
- William T. Stead Memorial (Memorŝildo al W.T.S ĉe Carnegie Hall, Novjorko) — Foto el Wikipedia. Alia fonto. Ĝi estas kopio de alia kiu troviĝas en Londono.
- Encyclopedia titanica : Mr William Thomas Stead
- Encyclopedia Titanica ĉe Twitter : @enctitanica
- Facebook : Titanic Belfast
Pro scivolemo, mi enŝutis ĝin kaj provis havi ideon pri la enhavo. Pro la tiama milito de Filininoj, mi havis la ideon fari serĉadon per "Philippines" kaj poste "Kinley", t.e. la nomo de la metodista prezidento McKinley, kiu, same kiel faris la metodista George W. Bush unu jarcenton poste, deklaris militon surbaze de "dia inspiro". La nomoj aperas diversloke. Jen kelkaj frazoj, kiuj jam konfirmis la ekspansiismon kaj superregemon de registaroj de Usono :
" Their hold on the Philippines has familiarised the Americans with the possibility of dominion over sea. Dublin is not half as far from New York as Manila is from San Francisco. The Americans no longer rigidly confine themselves within the ring fence of the coast line of the oceans. They are spreading themselves abroad. Expansion is in the air." (p. 26) (Konkludo : Ekspansio estas en la aero, t.e. aktuala afero)
" They were also waging a war of their own in the Philippines which rendered it practically impossible for them to pose as the champions of a nation rightly struggling to be free." (p. 33)
" The Americans, eager for new markets, will find a better opening for their manufactures in Australia than in the Philippines." (p. 56)
Krome, pli elokventaj estas karikaturoj, kiuj jam havigas ideon pri kritika enhavo. p. 89, p.127 : "The American Invasion"; 130, 134, 137... Stead ne estis komplezema al Usono.
Recenzo en Esperanto pri tiu libro, kun esencaj eltiraĵoj, estus tre bonvena.
Sign-in to write a comment.